Η Πρωτοβουλία για το Παιδί στο 35ο Παγκόσμιο Συμπόσιο κατά της παιδικής κακοποίησης, στο Huntsville των ΗΠΑ

Ειδικό Δελτίο Τύπου

Η Πρωτοβουλία για το Παιδί συμμετείχε, από θέση εισηγητή, στο 35ο Παγκόσμιο Συμπόσιο, που διεξήχθη από 18 έως και 21 Μαρτίου 2019 στο National Child Advocacy Center, στο Huntsville της Alabama των Ηνωμένων Πολιτειών, με εργασία της Διευθύντριας του Κέντρου Αναφοράς, Παροχής Συμβουλευτικής και του Κέντρου Θεραπείας Τραύματος της Βέροιας, κυρίας Θεοδώρας Νιώπα, Κοινωνικής Λειτουργού. Η εργασία αυτή υπεβλήθη προς έγκριση και προκρίθηκε κατόπιν αξιολόγησης, μεταξύ πάρα πολλών άλλων, από την Επιστημονική Επιτροπή του Συνεδρίου. Η κυρία Νιώπα, που υπήρξε εκπαιδευόμενη του Κέντρου αυτού κατά τα προηγούμενα έτη, κατόπιν υποτροφίας, αναπτύσσει κατωτέρω συνοπτικά το θέμα της εργασίας της:

“Why is this happening to me?”

Betrayal Trauma in Children from Dysfunctional Families

«Γιατί μου συμβαίνει αυτό;»

Τραύμα Προδοσίας στα Παιδιά Δυσλειτουργικών Οικογενειών

 «Το Διεθνές Συμπόσιο σε θέματα Κακοποίησης Παιδιών αποτελεί ένα από τα κορυφαία επιστημονικά γεγονότα στον τομέα της παιδικής προστασίας παγκοσμίως. Αυτή τη χρονιά διεξήχθη το 35ο κατά σειρά,  από τις 18 έως τις 21 Μαρτίου, στο Huntsville της Alabama των Ηνωμένων Πολιτειών. Το Συμπόσιο οργανώνεται από το National Child Advocacy Center (NCAC), που αποτέλεσε τον αρχικό πυρήνα μέσα στον οποίο γεννήθηκε η ιδέα και εφαρμόστηκε η πρακτική της συνεργασίας όλων των φορέων και των εκπροσώπων τους, που ασχολούνται με περιστατικά κακομεταχείρισης παιδιών και ιδιαίτερα σεξουαλικής κακοποίησης, 

με σκοπό την άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση και την πρόληψη της επαναθυματοποίησης τους από τις έως τότε εφαρμοζόμενες διαδικασίες του συστήματος.

Η δικανική συνέντευξη ανηλίκων και η χρήση οπτικοακουστικού υλικού μέσω βιντεοσκόπησης,  σε ειδικά σχεδιασμένους χώρους, αποτελούν τα βασικά εργαλεία για την αποφυγή των επαναλαμβανόμενων συνεντεύξεων παιδιών – θυμάτων από διάφορους επαγγελματίες. Ταυτόχρονα, η εφαρμογή των τεχνικών της δικανικής συνέντευξης συνεισφέρει στην συγκέντρωση των στοιχείων που δίνονται από τα παιδιά, ώστε να χρησιμοποιηθούν αυτούσια στην διαδικασία της δίωξης του δράστη. Το NCAC ιδρύθηκε το 1981 και έκτοτε ο τρόπος λειτουργίας του και τα εξαιρετικά αποτελέσματά της, έχουν οδηγήσει στην ίδρυση και πολλών άλλων «Κέντρων Συνηγορίας Παιδιών» σχεδόν σε όλες τις Πολιτείες της Αμερικής, αλλά και σε άλλες χώρες ανά τον κόσμο (α). 

 Το φετινό Συμπόσιο ήταν αφιερωμένο στο θέμα του Δευτερογενούς Τραύματος και των συνεπειών του στους επαγγελματίες που διαχειρίζονται άμεσα τραυματικό υλικό από τους εξυπηρετούμενούς τους με μεγάλη συχνότητα, το οποίο και αποτελεί βασικό θέμα Οργανωσιακής Κουλτούρας. Όπως και κάθε άλλη χρονιά, δόθηκαν στους συνέδρους ευκαιρίες δικτύωσης και εκπαίδευσης πάνω σε θέματα σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης, πολύ-θυματοποίησης, παρέμβασης, trafficking, πρόληψης, κ.α.

Από την εκπρόσωπο της «Πρωτοβουλίας για το Παιδί» παρουσιάστηκε το Μοντέλο του Τραύματος Προδοσίας των παιδιών που προέρχονται από δυσλειτουργικές οικογένειες. Το θεωρητικό αυτό σχήμα προσφέρει μια νέα προοπτική στην κατανόηση των μακροχρόνιων δυσχερών συνθηκών υπό τις οποίες διαβιούν τα παιδιά που προέρχονται από αυτά τα περιβάλλοντα. Μέσα από τα συμπεράσματα της ποιοτικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα παιδιών που φιλοξενούνταν για τουλάχιστον δύο χρόνια στο Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας του Οργανισμού μας, δημιουργήθηκε ένα θεωρητικό μοντέλο. Το μοντέλο αυτό, ως εργαλείο δουλειάς, συμβάλλει στην εκτίμηση της σοβαρότητας του τραύματος που σχετίζεται άμεσα με τον τύπο του δεσμού ανάμεσα στο παιδί και τους πρωταρχικούς φροντιστές του. Το μοντέλο αυτό εκτιμά επίσης και την πορεία εξέλιξης του δεσμού αυτού μέσα από συγκεκριμένους τύπους επικοινωνίας μεταξύ του δυσλειτουγικού γονέα  και του παιδιού, με το πέρασμα των χρόνων. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτής της επικοινωνίας αποκαλύπτουν τις τραυματικές εκδηλώσεις που προκαλούνται στα παιδιά. Τα παιδιά-θύματα, στην προσπάθειά τους να προσαρμοστούν στο περιβάλλον, υιοθετούν δυσλειτουργικούς τύπους επικοινωνίας, ώστε «να προστατεύσουν» την σχέση τους με τον γονέα, καθώς μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους, αναπαράγοντας έτσι τον φαύλο κύκλο. Όταν οι ανήλικοι καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα άλλο περιβάλλον διαφορετικό από αυτό της οικογένειας, που διέπεται από κανονικότητα, συνειδητοποιούν πως οι κανόνες του διαφέρουν από αυτούς που γνώριζαν έως τότε. Αυτή είναι και η χρονική στιγμή που το παιδί αρχίζει να αναρωτιέται «γιατί συμβαίνει αυτό σε εμένα;» και η ερώτηση αυτή μπορεί να το ακολουθεί και να το βασανίζει για πολλά χρόνια, ακόμα και κατά την ενήλικη ζωή του. 

Στο Συμπόσιο παρουσιάστηκαν τα συμπεράσματα της έρευνας μετά από κωδικοποίηση των απαντήσεων των παιδιών που συμμετείχαν, σε αυτήν την ερώτηση: «γιατί συμβαίνει αυτό σε εμένα;». Για την καλύτερη κατανόηση του Τραύματος Προδοσίας χρησιμοποιήθηκαν τα αποτελέσματα της ερευνητικής μεθόδου PHOTOVOICE, που απέρρευσαν από φωτογραφίες που σκηνοθέτησαν και έβγαλαν τα ίδια τα παιδιά, περιγράφοντας μια στιγμή προδοσίας στο οικογενειακό τους περιβάλλον.

Βασικός στόχος της παρουσίασης ήταν να κατανοήσουν οι παρευρισκόμενοι τα χαρακτηριστικά και την επιρροή του Τραύματος Προδοσίας στα παιδιά και να καταδειχθεί η αναγκαιότητα της δημιουργίας ενός ασφαλούς, υποστηρικτικού πλαισίου γι’ αυτά. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο προστασίας, βασικό στοιχείο των παρεμβάσεων θα αποτελεί η άντληση συμπερασμάτων από την ανάλυση της Τραύματος Προδοσίας, αλλά και η συνειδητή και συστηματική καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, ενός κρίσιμου παράγοντα στην προσπάθεια της διακοπής  του φαύλου κύκλου της κακοποίησης από γενιά σε γενιά.

Τέλος, η εκπρόσωπος της «Πρωτοβουλίας για το Παιδί» κατά τη διάρκεια της παραμονής της στο NCAC, εκπαιδεύτηκε πάνω σε θέματα trafficking και εκμετάλλευσης παιδιών, διαδικτυακής ανίχνευσης στοιχείων που σχετίζεται με την εκμετάλλευση παιδιών, πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης εντός των φορέων φιλοξενίας παιδιών, αλλά και σε πιο ειδικά θέματα, όπως η διασταύρωση στοιχείων που αφορούν στην σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων και του τρόπου χρήσης αυτών, πριν και κατά την δικαστική διαδικασία για την δίωξη του δράστη».